Genel

Kistik Fibrozis Derneği > Yazılar > Genel

Yeni Koronavirüs Hastalığı Bilgilendirme

COVID-19  (YENİ KORONAVİRÜS HASTALIĞI) NEDİR, BULGULARI NELERDİR, KORUNMAK İÇİN HANGİ ÖNLEMLER ALINMALIDIR?

Yeni Koronavirüs (COVID-19), ilk olarak Çin’in Vuhan şehrinde ortaya çıkan solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür.

Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak Vuhan başta olmak üzere Çin Halk Cumhuriyeti’nin diğer eyaletlerine ve diğer dünya ülkelerine yayılmıştır. Salgın tüm çabalara karşın yayılmaya devam etmektedir. Şu anda dünyada bu salgın için pandemi ilan edilmiştir.

Belirtiler:

Bu virüs infeksiyonu diğer solunum yolu infeksiyonlarına benzer belirtilere neden olmaktadır. Kuluçka dönemi (virüsle karşılaştıktan ilk belirtilerin ortaya çıkmasına dek geçen süre) 2-14 gün arasındadır. Kuluçka dönemi sırasında hastalık belirtisi olmaz. Hastalığın en sık karşılaşılan belirtileri ateş, öksürük ve nefes darlığıdır. Bazı hastalarda boğaz ağrısı ve burun akıntısının da olduğu görülmüştür. Şiddetli olgularda zatürre, ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve ölüm gelişebilmektedir.

Bu belirtileri olan ve infeksiyonun saptandığı ülkelerden gelen (özellikle son 14 gün içinde o ülkelerde bulunmuş) ya da bu tür bireylerle teması bulunan kişiler, mutlaka bu infeksiyon açısından durumlarını bildirerek sağlık kuruluşlarına başvurmalı ve değerlendirilmelidir.

Kronik akciğer hastalığı veya astım gibi kronik solunum sistemi hastalıklarının belirtileri, Coronavirus infeksiyonunun yol açtığı öksürük ve nefes darlığı gibi belirtilere benzemektedir. Kronik solunum sistemi hastalığı olan kişiler, yakınmalarında artış olduğunda, özellikle ateş ortaya çıktığında, balgam miktarında artış, balgam renginde koyulaşma olduğunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında ve belirlenmiş Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılmaktadır.

Bulaş:

Tüm solunum yolu virüsleri gibi, Coronavirus’un da temel olarak hasta kişinin öksürmesi, hapşırması, burnunu temizlemesi, gülmesi, konuşması sırasında saçılan damlacıkların solunması ile bulaştığı bilinmektedir. Bu yolla bulaş, genellikle hasta kişiyle 1 metreden daha yakın mesafeli temas sonucu gelişmektedir. Ayrıca, hasta bir kişinin temas ettiği yüzeylere (kapı kolu vb) dokunma ve daha sonra dokunan el ile ağız, burun ya da göze temas yoluyla da bulaşma riski bulunmaktadır. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir.

Risk grubu:

COVİD-19 enfeksiyonu ile ilgili şimdiye kadar edinilen bilgiler, bazı insanların daha fazla hastalanma ve ciddi semptomlar geliştirme riski altında olduğunu göstermiştir. Hastalık genellikle orta-ağır bir klinik seyir göstermektedir.

Hastalıktan en çok etkilenen kişiler; 60 yaş ve üzerinde olanlar, kalp hastalığı, hipertansiyon, diyabet, kronik solunum yolu hastalığı (kistik fibrozis, interstisiyel akciğer hastalığı, astım gibi), kanser gibi kronik hastalıkları olan hastalardır.

Korunmak için alınması gereken önlemler:

Mümkün olduğunca yurtdışına yolculuk yapılmaması önerilmektedir.  Yurtdışına çıkışın zorunlu olduğu durumlarda aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir:

Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (COVID-19) için de geçerlidir. Bunlar;

  • El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
  • Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
  • Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
  • Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık temizlenmelidir.
  • Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, hastalar mümkün oldukça evden çıkmamalı, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
  • Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağız tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmeli, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içi kullanılmalı, mümkünse kalabalık yerlere girilmemeli, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burun kapatılmalı, tıbbi maske kullanılmalıdır.
  • Hasta kişilerin maske takması da virusun saçılmasını ve bulaşmayı azaltmaktadır.
  • Kalabalık ortamlardan uzak durulmalıdır, tokalaşma, sarılma gibi yakın temaslardan kaçınılmalıdır.
  • Bulunulan ortamlar sık sık havalandırılmalıdır.
  • Bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli ve sağlıklı beslenilmelidir. Gıdalar tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır. Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır. İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir.
  • Yurt dışı seyahatleri iptal edilmeli veya ertelenmelidir, yurt dışından dönüşte ilk 14 gün evde geçirilmelidir.
  • Seyahat sonrası 14 gün içinde herhangi bir solunum yolu semptomu olursa maske takılarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı, doktora seyahat öyküsü hakkında bilgi verilmelidir.

Coronavirus’lara yönelik şu anda bir aşı bulunmamaktadır, ancak aşı çalışmaları devam etmektedir.