Akut bronşiolit, yaşı 24 aydan küçük çocuklarda ortaya çıkan ve öksürük, hışıltı (vizing), sık nefes alıp verme ve kaburga aralarında veya altlarında çekilmelerle kendini gösteren bir hastalıktır. Bunlara sıklıkla burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve ateş de eşlik eder. Özellikle Aralık ve Mart ayları arasında sık görülür.
Neden olan mikroorganizmalar:
Genellikle virüslerin neden olduğu bir hastalıktır.
- Respiratuar sinsisyal virüs (RSV) (%60-85’inde etken olarak saptanır)
- Rinovirüs (RV)
- İnsan metapnömovirüsü (hMPV)
- İnsan bokavirüsü (hBoV)
- Enterovirüs
- Adenovirüs
- İnfluenza virüsü
- İnsan koronavirüsü
- Parainfluenza virüs
Virüslere ek olarak bakteriyel bir enfeksiyon hastaların yaklaşık %10’unda görülebilir. Hastalıkta önce solunum yollarını örten epitel hücrelerinde dökülme olur, sonrasında ise buraya iltihap hücrelerinin birikmesi ile gelişen enfeksiyon tablosu hava yollarında tam ya da kısmen daralmaya neden olmaktadır.
Tedavi:
Öncelikle hangi hastanın ayaktan hangi hastanın hastaneye yatırılarak tedavi edileceğine karar vermek gerekir. Bu nedenle hastanın kliniğinin hangi gruba girdiğinin belirlenmesi önemlidir.
| HAFİF | ORTA | AĞIR | |
| Apne | – | – | + |
| Solunum sayısı | <50 | 50-70 | >70 |
| Nabız | <140 | 140-160 | >160 |
| Retraksiyonlar | Hafif | Orta | Ağır |
| SaO2 | >%93 | %86-92 | <%85 |
| Siyanoz | – | -/+ | + |
| SaO2> %93 | – | 0.21-0.4 | >0.4 |
| için gerekli FiO2 |
Hafif Dereceli Hastalık:
Hasta evde tedavi edilir. Eve gönderilirken solunum sıkıntısı bulgularının aile tarafından anlaşılması önemlidir. Hastanın iyileşmesinde beslenmesinin çok önemi vardır. Ayrıca hastanın hızlı nefes alıp verme sırasında su kaybı da çok olacağı için aileye beslenme önerileri verilir. Hasta erken dönemde kontrole çağrılır (12-24 saat sonra). Sigara dumanı solunum yollarının epitelindeki hasarı arttıracağı için hastanın sigara dumanına maruz kalması engellenir
Orta Dereceli Hastalık:
Hasta hastanede tedavi edilir. Hastaya burundan oksijen verilir ve nabız oksimetre ile oksijen saturasyonu izlemi yapılır. Hastaya nebülize salbutamol verilebilir. Eğer bir dozluk uygulamadan sonra olumlu yanıt alınıyorsa tedaviye devam edilir, aksi takdirde nebülize salbutamol tedavisine devam edilmesine gerek yoktur. Bazı hastalar hipertonik sodyum klorür (%3-7’lik) tedavisine de olumlu yanıt verebilirler.
Ağır Hastalık:
Hasta Yoğun Bakım Ünitesi’ne yatırılarak tedavi edilir. Hastaya yüksek akımlı oksijen veren burun kanülü ile oksijen verilir ve nabız oksimetre ile oksijen saturasyonu izlemi yapılır. Hastaya nebülize salbutamol verilebilir. Yukarıda salbutamol ile ilgili verilmiş olan öneriler bu hastalar için de geçerlidir. Tedaviye sistemik steroid tedavisi de eklenir. Hastanın kan gazı izlemi yapılarak gerekirse noninvaziv veya invaziv mekanik ventilasyon tedavisi uygulanabilir.
Korunma:
Kapalı ortamlarda sigara içiminin engellenmesi, el yıkanması ve maske kullanılması (solunum sekresyonları ile hastalığın diğer çocuklara yayılmasını önlemek için) aile bireyleri ve hastane personeline anlatılmalıdır.